Ochrona środowiska

PRZEDE WSZYSTKIM OCHRONA ŚRODOWISKA

Elektrownia Kozienice sąsiaduje z obszarami niezwykle cennymi przyrodniczo, podlegającymi prawnej ochronie, tj.: obszarem Natura 2000 "Dolina Środkowej Wisły" i kompleksem leśnym "Puszcza Kozienicka". Od południa tereny Elektrowni ograniczają lasy Kozienickiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1983 roku. Można spotkać tu ponad 40 gatunków roślin chronionych oraz zwierzynę: łosie, jelenie, daniele, sarny, dziki, borsuki, lisy i bardzo rzadkie gatunki ptaków: bociany czarne, orliki krzykliwe, żurawie i kraski. Pod tym względem jest to jeden z najbogatszych kompleksów leśnych
w kraju, porównywalny do Puszczy Białowieskiej.

W trosce o ten ekologiczny kompleks Elektrownia realizuje wiele przedsięwzięć
inwestycyjno-modernizacyjnych z zakresu ochrony środowiska, które umożliwiają spełnienie obowiązujących norm emisji zanieczyszczeń w zakresie:

OCHRONA POWIETRZA

Ochrona  powietrza sprowadza się w praktyce do redukcji emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń do poziomów określonych w wymaganiach prawa. Od 1 stycznia 2016 roku aktem prawnym determinującym standardy emisji jest tzw. dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych (IED). Wg przywołanej dyrektywy obowiązywać będą  następujące standardy emisji:

● SO2 – 200 mg/Nm3,

● pył – 20 mg/Nm3,

● NOX – 200 mg/Nm3.

Dotrzymanie powyższych limitów jest możliwe dzięki realizacji wielu inwestycji i modernizacji.

Ograniczenie emisji dwutlenku siarki – w 2015 roku przekazano do eksploatacji kolejną, czwartą już instalację odsiarczania spalin - IOS IV. Wraz z instalacjami IOS I, IOS II i IOS III stanowi ona gwarancję odsiarczenia wszystkich spalin powstających podczas pracy bloków Elektrowni.

Ograniczenie emisji pyłu – uzyskano poprzez właściwą eksploatację istniejących elektrofiltrów, jak również ich sukcesywną wymianę na nowoczesne, wysokosprawne jednostki. Elektrofiltry przy współpracy z instalacjami odsiarczania spalin zapewniają wysoką skuteczność odpylania spalin (odpylanie dwustopniowe).

Ograniczenie emisji tlenków azotu – uzyskano dzięki zastosowaniu metod pierwotnych w postaci zrealizowanej w latach poprzednich zabudowie palników niskoemisyjnych oraz realizowanej w ostatnich latach  zabudowie  instalacji do katalitycznego odazotowania spalin (SCR).

OCHRONA WÓD

Elektrownia Kozienice posiada zmodernizowany system oczyszczalni ścieków gwarantujący parametry odprowadzanych ścieków zgodne z obowiązującymi normami. Na terenie zakładu funkcjonuje siedem oczyszczalni ścieków:

● mechaniczno - biologiczna ścieków bytowych,
● mechaniczna ścieków deszczowo-przemysłowych z bloków 8 x 200 MW,
● mechaniczna ścieków deszczowo-przemysłowych z bloków 2 x 500 MW,
● cztery chemiczne ścieków z instalacji odsiarczania spalin zintegrowane całkowicie z instalacjami odsiarczania spalin.

Elektrownia posiada skutecznie działającą stację uzdatniania wody DEMI II, pracującą w oparciu o technologię odwróconej osmozy. Dzięki niej całkowicie wyeliminowano pobór wody podziemnej ze studni głębinowych dla celów technologicznych. Produkcja wody zdemineralizowanej do uzupełniania obiegu parowo-wodnego kotłów realizowana jest w całości w oparciu o wodę z Wisły. Ponadto w celu ochrony Wisły przed zanieczyszczeniem termicznym, niesionym wraz z wodami pochłodniczymi, Elektrownia wykorzystuje skuteczne chłodnie wentylatorowe.

ELEKTROWNIA KOZIENICE STALE MONITORUJE I OGRANICZA WPŁYW NA ŚRODOWISKO NATURALNE

Wytwarzanie i dostarczanie klientom energii elektrycznej oraz ciepła w sposób bezpieczny dla środowiska i zgodny z przepisami jest jednym z głównych priorytetów Grupy Enea. Racjonalnie i z poszanowaniem traktujemy zasoby przyrody. Wspieramy zachowanie różnorodności biologicznej i trwałość procesów ekologicznych w swoim otoczeniu. Wszystkie oddziaływania Grupy na środowisko są stale monitorowane i minimalizowane przez jednostki odpowiedzialne za jego ochronę.

Prawne aspekty ochrony środowiska

ENEA Wytwarzanie sp. z o.o. (Elektrownia Kozienice) posiada wszystkie wymagane prawem decyzje i pozwolenia środowiskowe, w tym również w obszarze gospodarki wodno-ściekowej. Spółka prowadzi działalność odpowiedzialnie oraz przestrzega wszystkich norm, parametrów i wartości określonych w przepisach, regulacjach i instrukcjach.

Monitoring

Wisła stanowi główne ujęcie wód powierzchniowych wykorzystywanych przez Spółkę dla prawidłowego i bezpiecznego przebiegu procesów technologicznych w elektrowni.

• Bezpieczne i racjonalne korzystanie z zasobów rzeki możliwe jest dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii uzdatniania wody i oczyszczania odprowadzanej wody, która zgodnie z przepisami musi zachować odpowiednie parametry środowiskowe.
• Elektrownia prowadzi ciągły monitoring ilości i parametrów pobieranej i odprowadzanej wody.
• Szczególnym nadzorem objęte jest tzw. odprowadzanie wód chłodniczych w zakresie temperatury.

Badania naukowe nad wpływem elektrowni na środowisko naturalne

Elektrownia ściśle współpracuje z instytutami naukowymi i organizacjami ekologicznymi w zakresie monitorowania środowiska wokół elektrowni. Już od 1970 roku elektrownia współpracowała z Instytutem Badawczym Leśnictwa w Warszawie, który badał wpływ Elektrowni Kozienice na ekosystemy leśne wokół elektrowni. Od 2016 roku prowadzony jest stały nadzór przyrodniczy terenu elektrowni i obszarów sąsiadujących.

Odpowiedzialne i świadome prowadzenie działalności przez elektrownię leżało u podstaw decyzji o przeprowadzeniu od 2020 r. długofalowych badań sprawdzających i oceniających wpływ funkcjonowania elektrowni na obszar środowiskowy Wisły. Badania przeprowadził Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – Państwowy Instytut Badawczy z Olsztyna.

Zespół Instytutu, pod kierownictwem Profesora dr hab. inż. Piotra Parasiewicza, od marca do listopada w latach 2020-2023 prowadził kompleksowe badania polegające na odłowach ryb dorosłych oraz połowie larw ryb (w okresie tarła).

Badania prowadzono:

• w korycie rzeki Wisły powyżej i poniżej Elektrowni Kozienice,
• w kanale poboru zimnej wody,
• w kanale zrzutowym ciepłej wody,
• w wybranych starorzeczach oraz na stanowisku w rzece Zagożdżonka.

Dodatkowo naukowcy prowadzili identyfikację składu gatunkowego larw ryb i ocenę strat juwenilnych stadiów ichtiofauny. Przeprowadzali również w tych obszarach badania temperatury wody, jak i warunków hydraulicznych siedliska.

Wyniki badań:

Z uzyskanych wyników badań wynika, że działalność Elektrowni Kozienice ma wpływ na warunki panujące w Wiśle, ale nie może on zostać zakwalifikowany jako istotny zgodnie z definicją zawartą w art. 6 pkt. 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.

• Straty w całkowitej populacji dryfujących larw ryb w wyniku dostania się do instalacji chłodniczej w całkowitej populacji dryfujących ryb są na poziomie średnio poniżej 6%.
• Wpływ podwyższonej temperatury na organizmy wodne Wisły nie jest jednoznaczny, ponieważ ichtiofauna wiślana jest zdominowana poprzez organizmy ciepłolubne i indyferentne, które nie tylko mogą tolerować takie warunki, ale także z nich korzystać.
• Odłowy ryb w 2020 r. i 2023 r. nie wykazały znaczących różnic w strukturze ichtiofauny pomiędzy odcinkiem powyżej i poniżej elektrowni. Jednocześnie wykazano zmienność w składach zespołu lewego i prawego brzegu rzeki spowodowaną odprowadzeniem wody po chłodzeniu instalacji elektrowni.
• W kanale zrzutowym ciepłej wody obserwowano także relatywnie wysokie zagęszczenie larw ryb, wskazujące na użyteczność tego siedliska w okresie tarła (skład gatunkowy nie był bogaty, co prawdopodobnie wynika z ograniczenia podatnych struktur dennych i roślinnych, wzbogacających to siedlisko).

W naturalnych warunkach, w których nie odnotowuje się oddziaływania czynników zewnętrznych i pozaśrodowiskowych, śmiertelność larw dryfujących ryb w rzekach może osiągnąć poziom nawet 95%. Dlatego straty, które wynikają z oddziaływania elektrowni znajdują się w granicach błędu statystycznego. Nie mają więc negatywnego wpływu na odtworzenie lub przetrwanie populacji.

• w analizie danych z badań przeprowadzanych w równomiernych odstępach czasowych, nie zaobserwowano tendencji do pogorszenia stanu środowiska wodnego czy też zmniejszania się populacji ichtiofauny wiślanej,
• wyniki przeprowadzonych badań nie dają jednoznacznych podstaw do uznania, że pobór wody do celów chłodniczych Elektrowni Kozienice stwarza bezpośrednie zagrożenie dla ichtiofauny w okresie tarła.

Działania elektrowni ukierunkowane na ograniczenie wpływu na środowisko wodne

Elektrownia prowadzi działania minimalizujące swój wpływ na warunki środowiskowe Wisły:

• ukształtowanie ujęcia wody na cele chłodzenia w Elektrowni Kozienice wraz z zainstalowanymi odbojami wykonane jest tak, że powoduje przesunięcie ławicy ichtioplanktonu do nurtu rzeki (środka rzeki). Ogranicza to wpływanie ichtioplanktonu do kanału ujęciowego,
• dodatkowo Elektrownia Kozienice w ciągu ostatnich trzech lat w znaczący sposób, tj. o ok. 25% ograniczyła pobór wody powierzchniowej na cele chłodzenia w okresie spływu larw.

Elektrownia kontynuuje badania, aby możliwie precyzyjnie i jednoznacznie określić skutki podwyższonej termiki na organizmy wodne i potencjalnie zdefiniować działania je zmniejszające lub kompensujące.

Teren Elektrowni jest miejscem przyjaznym dla gatunków chronionych. W porozumieniu w Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska od wielu lat chronimy gniewosza plamistego, który ma na terenie elektrowni kilka stanowisk. Stałym monitoringiem objęte są zasoby przyrodnicze terenu elektrowni i jej otoczenia oraz teren składowiska ubocznych produktów pracy elektrowni.

Wśród podjętych, aktywnych działań ochroniarskich, są zrealizowane projekty wysiedlania różanki, raka szlachetnego i błotnego, ochrona stanowiska sokoła wędrownego, stały monitoring koryta Wisły na wysokości elektrowni oraz kolonii gawronów, a także rzadkich i chronionych gatunków roślin i grzybów, w tym wspieranie działań związanych z ochroną żółwia błotnego w dolinie Zwolenki.

GOSPODARKI ODPADAMI

Racjonalne i efektywne zarządzanie odpadami w Elektrowni opiera się na trzech zasadach. W pierwszej kolejności podejmowane są działania mające na celu minimalizowanie powstawania odpadów, poprzez zastosowanie najlepszych dostępnych technologii i wyselekcjonowanych surowców oraz optymalizowanie procesów wytwarzania energii. W drugiej kolejności Elektrownia podejmuje szereg działań maksymalizujących ilość odpadów poddawanych odzyskowi. Wiele rodzajów wytwarzanych odpadów stanowi doskonałe materiały nadające się do powtórnego użycia. Elektrownia wciąż poszukuje i nawiązuje współpracę z licznymi firmami, które specjalizują się w odzyskiwaniu odpadów. Dopiero w trzeciej kolejności, kiedy nie znajduje się możliwości odzysku odpadów, są one unieszkodliwiane na składowisku, w którego posiadaniu jest Elektrownia.

Każdego roku Elektrownia realizuje wielomilionowe inwestuje dokonując modernizacji już istniejących obiektów składowiska jak również wdrażając innowacyjne rozwiązania. Systematycznie realizowane są zabiegi  jest zabezpieczające  przed wtórnym pyleniem poprzez pokrywanie powierzchni składowiska substancjami błonotwórczymi. Tworzą one elastyczną powłokę uniemożliwiającą poderwanie przez wiatr popiołów lotnych. Równocześnie na składowisku funkcjonuje system zraszaczy, rozpylający wodę na pola składowiska, nawadniając i wiążąc powierzchniową warstwę popiołów. Dodatkowo prowadzony jest obsiew obwałowań składowiska mieszankami traw, które tworzą naturalną warstwę zabezpieczającą. Taką samą funkcję spełniają nasadzane drzewa i krzewy.